Ithaque, à la rencontre de Kavafis et Yourcenar - and the Cambridge Connection

(source: Symeon Mattes)
no copyright infringement intended

Ιθάκη

Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,

να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,

γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.

Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,

τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,

τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,

αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή

συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.

Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,

τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,

αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,

αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.

Να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος.

Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι

που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά

θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους·

να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,

και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις,

σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους,

και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,

όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά·

σε πόλεις Aιγυπτιακές πολλές να πας,

να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.

Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη.

Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.

Aλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.

Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει·

και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,

πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,

μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.

Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.

Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο.

Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.

Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.

Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,

ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν. 

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)

(source: Κ.Π. Καβάφης - Ποιήματα - Αναγνωρισμένα)

Contrairement à l’Odyssée d’Homère, où l’Ithaque est la destinée tant désirée d’Ulysse, dans son Ithaque Cavafy incite le lecteur à prendre le temps de flâner dans son voyage, de s’enrichir de ses expériences avant de rentrer à l’île. Car l’Ithaque, dit Cavafy n’a rien à offrir, si ce n’est qu’elle a déjà offert le meilleur : l’occasion du voyage.

(source: Info Greece)

Ithaque

Quand tu partiras pour Ithaque,

souhaite que le chemin soit long,

riche en péripéties et en expériences.

Ne crains ni les Lestrygons, ni les Cyclopes,

ni la colère de Neptune.

Tu ne verras rien de pareil sur ta route si tes pensées restent hautes, s

i ton corps et ton âme ne se laissent effleurer

que par des émotions sans bassesse.

Tu ne rencontreras ni les Lestrygons, ni les Cyclopes,

ni le farouche Neptune,

si tu ne les portes pas en toi-même,

si ton cœur ne les dresse pas devant toi.

Souhaite que le chemin soit long,

que nombreux soient les matins d'été,

où (avec quelles délices !) tu pénètreras

dans des ports vus pour la première fois.

Fais escale à des comptoirs phéniciens,

et acquiers de belles marchandises :

nacre et corail, ambre et ébène,

et mille sortes d'entêtants parfums.

Acquiers le plus possible de ces entêtants parfums.

Visite de nombreuses cités égyptiennes,

et instruis-toi avidement auprès de leurs sages.

Garde sans cesse Ithaque présente à ton esprit.

Ton but final est d'y parvenir,

mais n'écourte pas ton voyage :

mieux vaut qu'il dure de longues années,

et que tu abordes enfin dans ton île aux jours de ta vieillesse,

riche de tout ce que tu as gagné en chemin,

sans attendre qu'Ithaque t'enrichisse.

Ithaque t'a donné le beau voyage :

sans elle, tu ne te serais pas mis en route.

Elle n'a plus rien d'autre à te donner.

Même si tu la trouves pauvre, Ithaque ne t'a pas trompé.

Sage comme tu l'es devenu à la suite de tant d'expériences,

tu as enfin compris ce que signifient les Ithaques.

(traduction de Marguerite Yourcenar)

(source: Info Greece)

King's College, Cambridge
a center of rendering Kavafis in English
(© Richard Humphrey, Creative Commons license)
no copyright infringement intended

Ithaka

When you start on the way to Ithaca,

wish that the way be long,

full of adventure, full of knowledge.

The Laestrygones and the Cyclopes

and angry Poseidon, do not fear:

such, on your way, you shall never meet

if your thoughts are lofty, if a noble

emotion touch your mind, your body.

The Laestrygones and the Cyclopes

and angry Poseidon you shall not meet

if you carry them not in your soul,

if your soul sets them not up before you.

Wish that the way be long,

that on many summer mornings,

with great pleasure, great delight,

you enter harbours for the first time seen;

that you stop at Phoenician marts,

and procure the goodly merchandise,

mother-of-pearl and corals, amber and ebony,

and sensual perfumes of all kinds,

plenty of sensual perfumes especially;

to wend your way to many Egyptian cities,

to learn and yet to learn from the wise.

Ever keep Ithaca in your mind,

your return thither is your goal.

But do not hasten at all your voyage,

better that it last for many years;

And full of years at lenght you anchor at your isle

rich with all that you gained on the way;

do not expect Ithaca to give you riches.

Ithaca gave you your fair voyage.

Without her you would not have ventured on the way.

But she has no more to give you.

And if you find Ithaca a poor place,

     she has not mocked you.

You have become so wise, so full of experience

that you should understand already what

     these Ithacas mean. 

(Translated by George Valassopoulo. The Criterion 2/8, July 1924)

(source: The Cavafy Archive)

(Kavafis)